Aktualności serwisu LekInfo24.pl
Konferencja prasowa "Błędy medyczne w farmakoterapii" Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
8 marca 2016 r. w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych odbyła się konferencja prasowa "Błędy medyczne w farmakoterapii. Czy umiemy i możemy im zapobiegać?" – w ramach prowadzonej przez Urząd Kampanii „Lek Bezpieczny”.
W Konferencji wzięli udział: Grzegorz Cessak, Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL,WM i PB), Członek Rady Zarządzającej Europejskiej Agencji Leków (European Medicines Agency; EMA) oraz dr n. med. Jarosław Woroń z Kliniki Intensywnej Terapii Interdyscyplinarnej UJ CM i Zakładu Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii Wydziału Lekarskiego UJ CM w Krakowie. Konferencję prowadził dr Wojciech Łuszczyna rzecznik URLWMiPB.
Konferencję otworzył Grzegorz Cessak, Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL,WM i PB), Członek Rady Zarządzającej Europejskiej Agencji Leków (European Medicines Agency; EMA)
Stosując farmakoterapię zawsze, oprócz oczekiwania skuteczności, musimy liczyć się z występowaniem powikłań w postaci niepożądanych działań leków jak i błędu medycznego.
Błąd medyczny w zakresie farmakoterapii, zaliczający się obecnie do niepożądanych działań leków, rozumiany jest jako nieumyślne niepowodzenie procesu leczniczego będące konsekwencją niewłaściwego przepisania lub wydania oraz podania lub przyjęcia leku. Błąd medyczny może popełnić każdy - lekarz, farmaceuta, pielęgniarka lub inny fachowy pracownik opieki zdrowotnej, a także pacjent lub jego opiekun. Błąd taki bezpośrednio lub potencjalnie szkodzi choremu.
Przykładami błędów medycznych w zakresie farmakoterapii jest podanie leku:
- pacjentowi, u którego istnieją przeciwwskazania bezwzględne lub względne do jego podania;
- podanie leku w nieodpowiedniej dawce, w błędnych przedziałach czasowych pomiędzy kolejnymi dawkami, opuszczenie dawki leku;
- pacjentowi, który jednoczasowo przyjmuje inne leki lub suplementy diety, mogące wchodzić między sobą w niekorzystne interakcje;
- pacjentowi znajdującemu się w populacji wiekowej, która nie powinna danego leku otrzymać. Dotyczy to w szczególności osób starszych i dzieci.
Zawsze należy pamiętać o ograniczeniach i przeciwwskazaniach do stosowania leków w okresie ciąży i karmienia piersią.
Każdy lekarz powinien zapoznać się z komunikatami bezpieczeństwa, które publikowane są na stronie Urzędu Rejestracji. Komunikaty te wskazują nowe ograniczenia i przeciwwskazania do stosowania niektórych leków i mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa stosowanego leczenia.
Następujące czynniki mogą sprzyjać występowaniu błędów farmakoterapii:
- nieuwzględnienie wąskiego indeksu terapeutycznego niektórych leków powodującego łatwość przedawkowania;
- interakcje leków z innymi lekami lub suplementami diety – wynikające z braku informacji ze strony pacjenta o już zażywanych lekach lub supelmentach;
- nietypowy schemat podawania leku np. raz a tydzień (np. Metotrexat);
- sytuacje stresowe - produkty stosowane w stanach nagłych wymagające przygotowania np. rozpuszczenia substancji czynnej w rozpuszczalniku;
- podeszły wiek pacjenta - przyjmowanie wielu leków (polipragmazja), trudność zapamiętania wskazówek, interakcje;
- niewyraźne pismo - błędne odczytanie recepty czy zaleceń lekarza;
- podobne nazwy leków lub zbliżony wygląd opakowań, w tym brak rozróżnienia między tym samym lekiem o różnej mocy.
Łatwiej i taniej zapobiegać błędom niż leczyć ich skutki – dotyczy to także błędów medycznych, gdzie duże znaczenie mają proste czynności, np: zróżnicowanie wyglądu opakowań w zależności od mocy leku, właściwa postać leku (np. w pediatrii), opakowania skonstruowane tak, aby były niedostępne dla dzieci, przygotowanie dla pacjentów instrukcji podawania leków na kartce. Pomocne mogą być różne rodzaje kart przypominających o zażyciu leków, list, w których jest do zaznaczenia odpowiedni kwadracik (tzw. checklist).
Dr Jarosław Woroń, reprezentujący Klinikę Intensywnej Terapii Interdyscyplinarnej UJ CM i i Zakład Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii Wydziału Lekarskiego UJ CM w Krakowie wygłosił wykład Błędy medyczne w farmakoterapii – jak ich unikać, w którym m.in. stwierdził:
- Błąd medyczny w farmakoterapii powoduje w konsekwencji zmniejszenie skuteczności stosowanego leczenia, zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań, chorobowości i śmiertelności, zwiększa koszty leczenia oraz pogarsza jakość życia pacjenta
- W prewencji niekorzystnych zdarzeń w farmakoterapii, które mogą być konsekwencją błędy medycznego bardzo ważna jest świadomość pacjenta w tym racjonalne stosowanie leków dostępnych bez recepty oraz ograniczenie stosowania suplementów diety
- Aktywna prewencja błędów w farmakoterapii zmniejsza koszty leczenia nie tylko poprzez ograniczenie stosowania niepotrzebnych leków, ale także poprzez zmniejszenie kosztów polekowych działań niepożądanych
Źródło: Informacja prasowa URPLWMiPB, informacja własna.