Owsiki – jak się zarażamy i jakie są objawy owsicy?

« Powrót do kategorii

Owsica to najczęstsza ludzka choroba pasożytnicza w Polsce. Owsiki są pasożytami głównie jelita grubego i wywołują u ludzi chorobę zwaną owsicą, która najczęściej występuje u dzieci i jest bardzo rozpowszechniona w żłobkach, przedszkolach i szkołach.

• Jak się zarażamy owsicą?
• Jak się objawia owsica?
• Jak rozpoznajemy owsicę?

Jak się zarażamy owsicą?

Do największej ilości zakażeń dochodzi w dużych skupiskach ludzi. Ponieważ owsiki najczęściej przenoszą się wśród dzieci, najwięcej zakażeń jest spotykanych w żłobkach, przedszkolach i szkołach. Najczęściej się zarażamy przez przeniesienie jaj owsików które mogą być na dłoniach, szczególnie pod paznokciami, jako rezultat drapania się w okolicy odbytu. Możemy się również zarazić poprzez dostanie się do nosa i ust jaj znajdujących się w kurzu zawieszonym w powietrzu. Gdy owsiki dostaną się, wyklują i rozwiną w przewodzie pokarmowym dziecka, zapłodniona samica w godzinach nocnych wędruje w okolice odbytu, gdzie składa jaja pokryte kleistą substancją umożliwiającą im przyklejenie się do skóry, bielizny, ręczników i wszystkich przedmiotów mających kontakt z tą okolicą. Drapanie swędzącej okolicy odbytu oraz dotykanie przedmiotów, na których znajdują się jaja owsików powoduje, że znajdują się one z powrotem na dłoniach i trafiają do ust. W przebiegu owsicy często występuje również ponowne samozarażenie się dziecka, gdy wyklute jaja nie wydostają się na zewnątrz tylko przemieszają się z powrotem w górę przewodu pokarmowego. Samozarażenie występuje znacznie częściej u dzieci z zaparciami. 

Jak się objawia owsica?

Objawy owsicy zależą od wieku dziecka i stopnia inwazji owsików. Głównym objawem owsicy jest świąd odbytu w godzinach nocnych i porannych, prowadzący do uszkodzeń okolicy odbytu w wyniku drapania. Obecność pasożytów w jelicie grubym powoduje również zapalenie błony śluzowej jelit objawiające się zmniejszeniem apetytu, nudnościami i bólami brzucha. Samice mogą również dostawać się do żeńskiego układu rozrodczego, wywołując zapalenie pochwy. U dzieci owsica może być przyczyną zaburzeń nerwicowych (trudności z koncentracją, zaburzeń snu, drażliwość). Owsiki mogą się dostać do wyrostka robaczkowego i wywołać jego zapalenie. Owsica może utrzymywać się długo, głównie ze względu na opisane wyżej samozarażenie się oraz przenoszenie jaj na dłoniach z powrotem do ust.

Jak rozpoznajemy owsicę?

Najpewniejsze rozpoznanie można postawić po znalezieniu owsików w kale dziecka oraz oglądając wieczorem okolicę odbytu u śpiącego dziecka gdzie można zobaczyć wychodzące samice owsika. W razie wątpliwości można wykonać badanie kału na pasożyty oraz wymaz z odbytu na obecność jaj owsików.

Lek. Mikołaj Piwowarczyk, mgr farm. Ilona Ślugaj