Diklofenak (Diclofenac)

• Czym jest diklofenak?
• Jakie są wskazania do zastosowania diklofenaku?
• Jakie są przeciwwskazania do zastosowania diklofenaku?
• Jakie są ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu diklofenaku?
• Jak stosujemy diklofenak z innymi lekami?
• Czy i jak można stosować diklofenak w ciąży i okresie karmienia piersią?
• Wpływ diklofenaku na kierowanie pojazdami i obsługiwanie maszyn
• Jakie są możliwe działania niepożądane diklofenaku?

Czym jest diklofenak?

Diklofenak jest lekiem przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym, należącym do grupy tzw. niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Zmniejsza gorączkę, ból i obrzęk.

Jakie są wskazania do zastosowania diklofenaku?

Bóle mięśni, bóle reumatyczne, ostry ból okolicy lędźwiowo-krzyżowej (ból pleców), ból głowy, ból zębów, bolesne miesiączkowanie. Leczenie objawów grypy i przeziębienia (ból i gorączka).

Jakie są przeciwwskazania do zastosowania diklofenaku?

Leku nie powinni przyjmować pacjenci z uczuleniem (nadwrażliwością) na substancję czynną (diklofenak) lub na którykolwiek z pozostałych składników leku. Leku nie należy stosować, jeśli w przeszłości po przyjęciu kwasu acetylosalicylowego lub innego niesteroidowego leku przeciwzapalnego wystąpiły astma oskrzelowa, pokrzywka lub reakcje typu alergicznego lub jeśli po zastosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych wystąpiło krwawienie z przewodu pokarmowego. Lek jest również przeciwwskazany, jeśli u pacjenta występują: choroba wrzodowa przewodu pokarmowego, krwawienia z naczyń mózgowych lub inne czynne krwawienia, czynna choroba Crohna lub czynna postać wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, ciężka niewydolność serca, ciężka niewydolność nerek lub wątroby. Leku nie wolno podawać kobietom w ostatnich trzech miesiącach ciąży.

Jakie są ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu diklofenaku?

Jeżeli podczas stosowania leku objawy utrzymują się lub nasilają, lub jeśli wystąpią nowe objawy, należy skontaktować się z lekarzem. Należy zachować szczególną ostrożność: jeśli w przeszłości występowały zapalenie przełyku, zapalenie żołądka lub jakikolwiek inny stan zapalny układu pokarmowego, np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna; jeśli występują zaburzenia krzepnięcia krwi lub inne choroby krwi (w tym rzadko występująca porfiria wątrobowa); jeśli występują aktualnie lub występowały w przeszłości astma oskrzelowa, nieżyt nosa, polipy nosa, choroby alergiczne lub przewlekłe choroby układu oddechowego; jeśli występują lub występowały zaburzenia czynności serca lub zwiększone ciśnienie tętnicze; u pacjentów przyjmujących jednocześnie leki, które mogą zwiększać ryzyko choroby wrzodowej; u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby; jeśli występuje ryzyko odwodnienia organizmu (z powodu np. choroby, biegunki, przed lub po zabiegach chirurgicznych); u pacjentów, u których występują niektóre choroby skóry (układowy toczeń rumieniowaty lub mieszana choroba tkanki łącznej) lub ciężkie reakcje skórne. W razie wystąpienia u pacjenta wysypki skórnej, zmian na śluzówkach lub jakichkolwiek innych objawów reakcji alergicznych, lek należy odstawić i skontaktować się z lekarzem lub udać się do najbliższego szpitala. Przyjmowanie takich leków jak diklofenak może być związane z niewielkim zwiększeniem ryzyka ataku serca (zawału serca) lub udaru. W przypadku kłopotów z sercem, przebytego udaru lub podejrzenia, że występuje ryzyko takich zaburzeń (np. podwyższone ciśnienie krwi, cukrzyca, zwiększone stężenie cholesterolu, palenie tytoniu) należy omówić sposób leczenia z lekarzem lub farmaceutą. Nie należy stosować jednocześnie doustnego leku zawierającego diklofenak i innych leków należących do tej samej grupy, czyli innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Osoby w wieku podeszłym są bardziej narażone na występowanie działań niepożądanych po zastosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych i dlatego diklofenak należy stosować w tej grupie pacjentów z zachowaniem szczególnej ostrożności. Po długotrwałym stosowaniu leków przeciwbólowych mogą wystąpić bóle głowy, których nie należy leczyć zwiększonymi dawkami leku.

Jak stosujemy diklofenak z innymi lekami?

Nie zaleca się równoczesnego stosowania diklofenaku z następującymi lekami: leki zapobiegające krzepnięciu krwi (takie jak warfaryna); metotreksat w dawce tygodniowej 15 mg lub większej; lit; inne leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, inne leki przeciwbólowe lub kwas acetylosalicylowy (w dawkach przeciwbólowych). Przed przyjęciem diklofenaku szczególnie istotne jest poinformowanie lekarza o stosowaniu następujących leków: kwasu acetylosalicylowego (w małej dawce dobowej), inhibitorów konwertazy angiotensyny lub leków blokujących receptory adrenergiczne, kortykosteroidów, digoksyny, metotreksatu w dawce mniejszej niż 15 mg tygodniowo, fenytoiny, leków przeciwpłytkowych, selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny, leków moczopędnych, cyklosporyny, takrolimusu oraz antybiotyków aminoglikozydowych.

Czy i jak można stosować diklofenak w ciąży i okresie karmienia piersią?

Diklofenaku nie wolno stosować w ostatnich trzech miesiącach ciąży, ze względu na możliwość uszkodzenia płodu lub utrudnienia porodu. Podczas pierwszych sześciu miesięcy ciąży stosowanie leku może zalecić jedynie lekarz. Diklofenak może utrudniać zajście w ciążę: jeżeli pacjentka planuje zajście w ciążę lub ma problemy z zajściem w ciążę, powinna o tym poinformować lekarza. Lek nie powinien być stosowany u kobiet w okresie karmienia piersią, gdyż może wywierać szkodliwe działanie u niemowlęcia.

Wpływ diklofenaku na kierowanie pojazdami i obsługiwanie maszyn

W przypadku przyjmowania pojedynczych dawek lub krótkotrwałego stosowania, lek nie wywiera wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn w ruchu. W przypadku wystąpienia działań niepożądanych, tj. zawrotów głowy, zaburzeń widzenia, senności czy innych zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego, należy wstrzymać się od prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Jakie są możliwe działania niepożądane diklofenaku?

Możliwe działania niepożądane: Często: niestrawność, ból w jamie brzusznej, biegunka, nudności, wymioty, senność, ból głowy, zawroty głowy, zmęczenie, wysypka. Niezbyt często: choroba wrzodowa, krwawienia z przewodu pokarmowego, zapalenie śluzówki żołądka, wrzodziejące zapalenie jamy ustnej, smoliste stolce, pokrzywka, świąd, nieżyt nosa, skurcz oskrzeli, lęk, bezsenność, zaburzenia widzenia, szumy uszne, plamica (także alergiczna), obrzęk naczynioruchowy. Rzadko lub bardzo rzadko mogą wystąpić bardzo poważne działania niepożądane, m.in. perforacje przewodu pokarmowego, zapalenie przełyku, nieswoiste krwotoczne zapalenie okrężnicy, wrzodziejące zapalenie okrężnicy lub choroba Leśniowskiego-Crohna, reakcje psychotyczne, zaburzenia czynności wątroby, zapalenie wątroby, zaburzenia morfologii krwi, reakcje anafilaktyczne, ciężkie reakcje skórne, uogólnione reakcje nadwrażliwości, aseptyczne zapalenie opon mózgowych, niewydolność nerek. W przypadku wystąpienia któregokolwiek z następujących objawów należy natychmiast zaprzestać stosowania leku i zgłosić się do lekarza lub do najbliższego szpitala: krwawienie z przewodu pokarmowego, napad duszności, obrzęk twarzy, obrzęk jamy ustnej i (lub) gardła przejawiający się występowaniem trudności z połykaniem lub oddychaniem.

W przypadku przyjęcia zbyt dużej dawki leku należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, który podejmie odpowiednie działania.

Mgr farm. Ilona Ślugaj, dr n. med. Krzysztof Piwowarczyk