Kodeina (Codeine)

• Czym jest kodeina
• Jakie są wskazania do stosowania kodeiny?
• Jakie są przeciwwskazania do stosowania kodeiny?
• Jakie są ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu kodeiny?
• Jak stosujemy kodeinę z innymi lekami?
• Czy i jak można stosować kodeinę w ciąży i okresie karmienia piersią?
• Wpływ kodeiny na kierowanie pojazdami i obsługiwanie maszyn
• Jakie są możliwe działania niepożądane kodeiny?

Czym jest kodeina?

Kodeina jest lekiem przeciwkaszlowym - hamuje odruch kaszlowy, zmniejszając napady kaszlu.

Jakie są wskazania do stosowania kodeiny?

Leczenie suchego, uporczywego kaszlu.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania kodeiny?

Kodeiny nie należy podawać pacjentom z uczuleniem (nadwrażliwością) na substancję czynną (kodeinę) lub na którykolwiek z pozostałych składników leku. Kodeiny nie należy stosować: w ostrej niewydolności oddechowej; w ostrych napadach astmy oskrzelowej lub tendencji do skurczu oskrzeli; w przewlekłych zaparciach; jeśli występuje ryzyko porażennej niedrożności jelit; w chorobach układu oddechowego przebiegających z zaleganiem gęstej wydzieliny w drzewie oskrzelowym i z utrudnionym odkrztuszaniem; u pacjentów uzależnionych od leków i środków opioidowych oraz u osób przyjmujących leki z grupy agonistów lub antagonistów morfiny; u pacjentów znajdujących się w stanie śpiączki; u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami wątroby. Nie należy stosować kodeiny, jeśli wiadomo że u pacjenta metabolizm kodeiny do morfiny przebiega bardzo szybko. Kodeiny nie należy stosować u kobiet w ciąży ani u kobiet karmiących piersią. Należy unikać stosowania kodeiny u pacjentów z podwyższonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym lub z urazami głowy. Kodeiny nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 12 lat, ze względu na zwiększone ryzyko rozwinięcia się ciężkich i zagrażających życiu działań niepożądanych. Kodeiny nie zaleca się stosować u młodzieży w wieku powyżej 12 lat z zaburzeniami czynności układu oddechowego w leczeniu objawowym kaszlu i (lub) przeziębienia.

Jakie są ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu kodeiny?

Jeśli objawy nasilą się lub nie ustąpią po kilku dniach, należy skontaktować się z lekarzem. Należy zwrócić uwagę, czy inne jednocześnie stosowane leki (wydawane na receptę lub bez recepty) nie zawierają kodeiny, ponieważ istnieje ryzyko przedawkowania kodeiny. Pacjenci z zaburzeniami układu oddechowego, zmniejszoną objętość krwi lub zbyt niskim ciśnieniem tętniczym krwi, niewydolnością nerek, zaburzeniami czynności wątroby, cukrzycą, chorobami naczyń obwodowych (np. zakrzepowo-zarostowe zapalenie tętnic, choroby żył obwodowych), niedoczynnością tarczycy, niedoczynnością kory nadnerczy (np. choroba Addisona), jaskrą, przerostem prostaty i utrudnionym odpływem moczu, miastenią, kamicą moczową, bólem brzucha, drgawkami, po zabiegach chirurgicznych w obrębie przewodu pokarmowego lub moczowo-płciowego przed zastosowaniem leku powinny skontaktować się z lekarzem. Należy zachować ostrożność podczas stosowania w ostrym zapaleniu jelita grubego, zapaleniu uchyłków, biegunce związanej z rzekomobłoniastym zapaleniem jelita grubego lub po operacji jelita grubego. Należy unikać stosowania kodeiny w zaburzeniach dróg żółciowych. U pacjentów w podeszłym wieku powyżej 65 lat) metabolizm i eliminacja kodeiny przebiega wolniej niż u młodszych pacjentów i istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Równoczesne stosowanie kodeiny z innymi lekami hamującymi czynność ośrodkowego układu nerwowego wzmacnia ich działanie. W czasie stosowania kodeiny nie należy spożywać alkoholu - kodeina nasila działanie alkoholu na ośrodkowy układ nerwowy. Nadużywanie kodeiny (tj. stosowanie dłuższe niż zalecane i (lub) w dawkach większych niż zalecane) może prowadzić do uzależnienia. W przypadku nadużywania kodeiny i nagłym zaprzestaniu jej stosowania mogą wystąpić objawy odstawienne, np. zwiększona drażliwość. U osób uprawiających sport kodeina może powodować pozytywny wynik testów antydopingowych.

Jak stosujemy kodeinę z innymi lekami?

Nie zaleca się jednoczesnego stosowania kodeiny z inhibitorami MAO (np. linezolidem, moklobemidem, selegiliną) i w okresie do 2 tygodni po ich odstawieniu, ze względu na ryzyko pobudzenia ośrodkowego układu nerwowego i depresji. Stosowanie kodeiny z alkoholem, lekami przeciwhistaminowymi starej generacji, lekami nasennymi i przeciwlękowymi, lekami przeciwdepresyjnymi, lekami przeciwpsychotycznymi, innymi opioidowymi lekami przeciwbólowymi, lekami rozluźniającymi mięśnie szkieletowe, klinidyną, lekami stosowanymi w chorobie Parkinsona (np. lewodopa, selegilina) może zwiększać hamujące działanie tych leków na ośrodkowy układ nerwowy i na układ oddechowy, niekiedy równoczesne stosowanie tych leków może spowodować obniżenie ciśnienia. Zmniejszenie skuteczności leczenia kodeiną może być obserwowane po jednoczesnym podaniu chinidyny (lek przeciwarytmiczny) lub antybiotyku ryfampicyny.

Czy i jak można stosować kodeinę w ciąży i okresie karmienia piersią?

Kodeiny nie należy stosować u kobiet w ciąży ani u kobiet karmiących piersią.

Wpływ kodeiny na kierowanie pojazdami i obsługiwanie maszyn?

Kodeina może zaburzać sprawność psychomotoryczną, wydłużając czas reakcji. Podczas stosowania leku nie należy prowadzić pojazdów i obsługiwać maszyn w ruchu.

Jakie są możliwe działania niepożądane kodeiny?

Najczęściej występujące działania niepożądane to nudności, wymioty, zaparcia, zawroty głowy, uspokojenie. Niezbyt często mogą wystąpić: reakcje uczuleniowe (świąd, pokrzywka, wysypka, wypryski skórne), nagłe zmiany nastroju (nadmierna radość lub smutek), zaburzenia oddychania (zmniejszenie częstości oddychania oraz płytki, nieregularny oddech), skurcz oskrzeli, kołatanie serca, obniżenie ciśnienia krwi i omdlenia, senność, zwężenie źrenic, zatrzymanie moczu, bóle głowy, ostry ból brzucha (głównie u pacjentów po usunięciu pęcherzyka żółciowego), zmniejszenie apetytu, nadmierna potliwość, omamy, zaburzenia widzenia i słuchu, podrażnienie śluzówki przewodu pokarmowego, którego objawem mogą być m.in. bóle żołądka (po zażyciu dużych dawek leku).

Przedawkowanie: Najczęstszym objawem przedawkowania kodeiny są nudności i wymioty. Po zażyciu dawek kodeiny wielokrotnie większych od zalecanych mogą wystąpić: zahamowanie czynności ośrodka oddechowego, depresja ośrodkowego układu nerwowego, utrata świadomości, niedociśnienie i drgawki. Objawy przedawkowania mogą nasilić się podczas jednoczesnego spożywania z alkoholem i lekami psychotropowymi.

W przypadku przyjęcia większej niż zalecana dawki leku, należy skontaktować się z lekarzem lub farmaceutą.

Powiązane produkty

• Thiocodin syrop 15 mg + 300 mg/10 ml (Preparat złożony)
• Thiocodin tabletki 15 mg + 300 mg (Preparat złożony)

Mgr farm. Ilona Ślugaj, dr n. med. Krzysztof Piwowarczyk