Plantago ovata (Babka jajowata)

• Czym jest babka jajowata
• Jakie są wskazania do stosowania babki jajowatej?
• Jakie są przeciwwskazania do stosowania babki jajowatej?
• Jakie są ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu babki jajowatej?
• Jak stosujemy babkę jajowatą z innymi lekami?
• Czy i jak stosujemy babkę jajowatą w ciąży i okresie karmienia piersią?
• Wpływ babki jajowatej na kierowanie pojazdami i obsługiwanie maszyn
• Jakie są możliwe działania niepożądane przy stosowaniu babki jajowatej?

Czym jest babka jajowata?

Babka jajowata działa łagodnie przeczyszczająco. Łupiny nasion babki jajowatej pęcznieją w obecności wody, co powoduje zwiększenie objętości stolca, pobudzenie ruchów jelit i ułatwia wypróżnienie. Efekt przeczyszczający występuje zazwyczaj po upływie 12 do 24 godzin po podaniu leku.

Jakie są wskazania do stosowania babki jajowatej?

Leczenie nawykowych zaparć stolca. Stany, w których pożądane jest ułatwione opróżnienie jelit z miękkim stolcem, np. bolesne wypróżnienia po operacjach odbytu lub odbytnicy, przy szczelinach odbytu, chorobie hemoroidalnej. U pacjentów, u których pożądane jest przyjmowanie zwiększonej dziennej porcji błonnika pokarmowego, np. wspomagająco przy zaparciach będących objawem dominującym w zespole jelita drażliwego lub jako środek wspomagający dietę u pacjentów z hipercholesterolemią.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania babki jajowatej?

Leku nie należy podawać pacjentom z uczuleniem (nadwrażliwością) babkę jajowatą. Leku nie należy stosować w przypadku: niezdiagnozowanych krwawień z odbytu, zwężenia przełyku i części wpustowej żołądka, niedrożności jelit lub ryzyka jej wystąpienia, porażenia jelit, rozszerzenia okrężnicy (megacolon), trudności w przełykaniu lub innych zaburzeń w obrębie gardła i krtani. Leku nie należy stosować, jeśli u pacjenta wystąpiły nagle zmiany zwyczajów dotyczących wypróżniania się, trwające ponad 2 tygodnie. Nie stosować, jeśli u pacjenta po przyjęciu środków przeczyszczających nie nastąpiło wypróżnienie.

Jakie są ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu babki jajowatej?

Jeśli objawy nasilą się lub nie ustąpią po 3 dniach, należy skontaktować się z lekarzem. Lek nie powinien być stosowany u pacjentów cierpiących na zaklinowanie stolca, bóle w jamie brzusznej, nudności lub wymioty - objawy te mogą być oznaką potencjalnej lub aktualnie występującej niedrożności jelit. Jeśli wystąpi ból w jamie brzusznej lub nieregularne wypróżnienia, pacjenci stosujący lek powinni zaprzestać jego przyjmowania i skonsultować się z lekarzem. Lek należy przyjmować z dużą ilością płynu (co najmniej 150 ml na 1 saszetkę); jeżeli zostanie przyjęty z niedostateczną ilością płynu, pod wpływem pęcznienia w gardle lek może doprowadzić do niedrożności gardła i przełyku, co w konsekwencji prowadzić może do zadławienia się lub niedrożności jelit. Pacjenci w złym stanie ogólnym oraz w wieku podeszłym wymagają nadzoru lekarza podczas przyjmowania leku. Stosowanie leku jako środka wspomagającego dietę u pacjentów z hipercholesterolemią wymaga nadzoru lekarza.

Jak stosujemy babkę jajowatą z innymi lekami?

Podczas przyjmowania preparatów zawierających łupiny babki jajowatej nie wolno jednocześnie stosować innych leków zwiększających objętość stolca ani leków hamujących pracę jelit (np. loperamid). Należy zachować odstęp od 30 do 60 minut pomiędzy przyjęciem preparatów zawierających łupiny babki jajowatej a przyjęciem innych leków. Może wystąpić opóźnienie wchłaniania jelitowego jednocześnie przyjmowanych innych leków, takich jak: preparaty zawierające związki mineralne, witaminy (witamina B12), leki nasercowe (glikozydy nasercowe), leki przeciwzakrzepowe (pochodne kumaryny), leki przeciwpadaczkowe (karbamazepina) i leki przeciwdepresyjne (lit). Preparaty zawierające łupiny babki jajowatej mogą powodować konieczność zmniejszenia dawki insuliny u pacjentów z cukrzycą. U pacjentów przyjmujących jednocześnie hormony tarczycy może być konieczne skorygowanie dawki hormonów.

Czy i jak stosujemy babkę jajowatą w ciąży i okresie karmienia piersią?

Preparaty zawierające łupiny babki jajowatej mogą być stosowany w okresie ciąży i karmienia piersią tylko jeśli to konieczne lub jeśli zmiana sposobu odżywiania jest niewystarczająca. Leki ułatwiające formowanie masy stolca, do których należą preparaty zawierające łupiny babki jajowatej, powinny być stosowane w pierwszej kolejności, a w przypadku braku ich skuteczności należy zastosować inne leki przeczyszczające.

Wpływ babki jajowatej na kierowanie pojazdami i obsługiwanie maszyn?

Jakie są możliwe działania niepożądane przy stosowaniu babki jajowatej?

W pierwszych dniach stosowania leku może wystąpić nasilenie niektórych istniejących dolegliwości, takich jak wzdęcia lub uczucie pełności - objawy te zwykle ustępują podczas dalszego stosowania leku. Łupiny nasienne babki jajowatej zawierają alergeny, które przy zastosowaniu doustnym lub kontakcie ze skórą, mogą prowadzić do reakcji nadwrażliwości. Objawy reakcji nadwrażliwości mogą obejmować: zapalenie śluzówki nosa, zapalenie spojówek, skurcz oskrzeli, w niektórych przypadkach wstrząs anafilaktyczny, oraz reakcje skórne, takie jak wysypka i świąd - w przypadku wystąpienia pierwszych oznak reakcji alergicznej należy przerwać stosowanie leku i unikać jego stosowania w przyszłości. Wzdęcia brzucha, niedrożność jelit, ryzyko zaklinowania stolca lub ryzyko niedrożności przełyku mogą pojawić się, jeśli lek przyjmowany jest z niewystarczającą ilością płynów. W przypadku przyjęcia zbyt dużej ilości leku mogą nasilić się objawy takie jak ból brzucha, wzdęcia, uczucie pełności; Może wystąpić niedrożność jelit. Należy natychmiast wypić dużą ilość płynów a następnie skontaktować się z lekarzem, który ustali, czy jest potrzebne dalsze leczenie.

W przypadku przyjęcia większej niż zalecana dawki leku, należy skontaktować się z lekarzem lub farmaceutą.

Mgr farm. Ilona Ślugaj, dr n. med. Krzysztof Piwowarczyk