Kaszel,

Tu jesteś: Strona główna > Jak leczymy dolegliwości powszechne i sezonowe > Kaszel

Jak leczymy dolegliwości powszechne i sezonowe

Nowa lista leków z zagrożoną dostępnością w Polsce od 15 marca 2023, zobacz omówienie »

Kaszel

Kaszel jest jednym z najczęstszych objawów chorobowych. Wystąpienie lub utrzymywanie się kaszlu może być związane z łagodnym przeziębieniem ale również może być objawem zapalenia krtani, zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc lub alergii. Najczęściej przyczyną ostrego kaszlu jest infekcja wirusowa górnych dróg oddechowych. Intensywny kaszel może również wystąpić w grypie i COVID-19.

Czym jest kaszel?
Jakie sa przyczyny kaszlu?
Jaki mam kaszel - suchy czy mokry?
Jak postępujemy w kaszlu?

Czym jest kaszel?

Kaszel jest pobudzeniem receptorów kaszlowych w drogach oddechowych spowodowanym najczęściej stanem zapalnym błony śluzowej lub podrażnieniem pochodzącym z zewnątrz. Receptory kaszlowe znajdują się w całym układzie oddechowym a zaczynają się już w gardle. Oznacza to, że podrażnienie każdego odcinka dróg oddechowych prowadzi do kaszlu. Odruch kaszlowy, który jest silnym wyrzutem powietrza, ma oczyścić drogi oddechowe z zanieczyszczeń, które przedostały się z zewnątrz lub z wydzieliny powstałej na skutek stanu zapalnego. Jeśli kaszel powstaje na skutek podrażnienia lub stanu zapalnego górnych dróg oddechowych - gardła, krtani poza oczyszczeniem, ma za zadanie również chronić dolne drogi oddechowe przed przed przedostaniem się niżej ewentualnych czynników drażniocych.

Jakie sa przyczyny kaszlu?

Zapalenie i suchość błony śluzowej dróg oddechowych silnie pobudza receptory do intensywnego kaszlu suchego. Wydzielina, szczególnie gęsta prowadzi do kaszlu mokrego. Kaszel jest objawem stanu zapalnego lub podrażnienia śluzówki górnych dróg oddechowych – gardła, krtani, tchawicy oraz może być efektem zapalenia dolnych dróg oddechowych – oskrzeli lub płuc. Zapalenie górnych dróg oddechowych w większości jest wirusowe i może być leczone samodzielnie, objawowo. Zapalenie dolnych dróg oddechowych zawsze wymaga badania lekarskiego i leczenia ustalonego przez lekarza. Najczęstszą przyczyną kaszlu jest wirusowa infekcja górnych dróg oddechowych. Kaszel o podłożu czysto alergicznym występuje najczęściej u pacjentów, u których stwierdzamy również inne objawy alergii i którzy alergię mają udokumentowaną wynikami badań w tym kierunku. Kaszel ostry trwa krócej niż 3 tygodnie. Przewlekły kaszel trwa powyżej 8 tyg. i zawsze wymaga konsultacji lekarskiej.

Jaki mam kaszel - suchy czy mokry?

Niezależnie od przyczyny kaszel może być suchy lub wilgotny, a leczenie objawowe należy dobrać w zależności od jego rodzaju.

Kaszel suchy jest wywołany przez bezpośrednie czynniki drażniące takie jak stan zapalny błony śluzowej lub czynniki zewnętrzne.
Kaszel mokry następuje w celu wydalenia zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny, która jest produktem stanu zapalnego.

Z reguły powszechne infekcje górnych dróg oddechowych zaczynają się kaszlem suchym, który stopniowo przechodzi w mokry. Zazwyczaj mówimy o tym, że już „coś się zaczyna odrywać”. Jest to dobry objaw i wtedy należy dbać, żeby wydzielina nie gęstniała. Pomiędzy okresem kaszlu suchego i mokrego może pojawić się kaszel „przejściowy” – naprzemiennie suchy i mokry. Kaszel mokry łagodnieje i po pewnym czasie ustępuje. Leczenie objawowe kaszlu należy dobrać w zależności od jego rodzaju.

Odróżnienie kaszlu suchego od mokrego jest podstawowym warunkiem właściwego leczenia objawego kaszlu.

Jak postępujemy w kaszlu?

W przebiegu kaszlu zarówno suchego jak i wilgotnego, bardzo ważne jest odpowiednie nawilżenie powietrza i odpowiednie nawodnienie organizmu. Należy pić dużo płynów, nawilżać powietrze oraz w miarę możliwości stosować inhalacje z soli fizjologicznej. Należy pamiętać, że sól fizjologiczna ma stężenie 0,9%. Nie należy stosować hipertonicznych roztworów soli bez porozumienia z lekarzem.

Leki bez recepty stosowane w łagodzeniu kaszlu są lekami objawowymi i w większości działają na jeden z rodzajów kaszlu suchy lub mokry. Preparaty stosowane na oba rodzaje kaszlu z reguły są substancjami powlekającymi i łagodzącymi podrażnienie błony śluzowej okolicy gardła, co też może łagodzić kaszel.