Nurofen Plus (kodeina/ibuprofen): poważne zaburzenia kliniczne, w tym nerkowa kwasica kanalikowa i ciężka hipokaliemia, wynikające z długotrwałego stosowania połączenia kodeiny i ibuprofenu w dawkach większych niż zalecane z powodu uzależnienia od kodeiny

Komunikat do fachowych pracowników ochrony zdrowia

Podmioty odpowiedzialne, w porozumieniu z Europejską Agencją Leków (EMA) i Urzędem Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, przekazują poniższe informacje.

Komunikat do fachowych pracowników ochrony zdrowia

Podsumowanie

• Zgłaszane były przypadki ciężkiej hipokaliemii i nerkowej kwasicy kanalikowej, zwykle po długotrwałym stosowaniu kodeiny/ibuprofenu w dawkach większych niż zalecane u pacjentów, którzy uzależnili się od kodeiny.
• Nerkową kwasicę kanalikową należy rozważyć u pacjentów przyjmujących Nurofen Plus z niewyjaśnioną hipokaliemią i kwasicą metaboliczną, której objawy obejmują zmniejszenie poziomu świadomości i uogólnione osłabienie.
• Inne poważne zaburzenia kliniczne, w tym perforacje przewodu pokarmowego, krwotoki z przewodu pokarmowego, ciąża niedokrwistość i niewydolność nerek były zgłaszane w związku z przypadkami nadużywania i uzależnienia od połączeń kodeiny z ibuprofenem, niektóre z nich zakończyły się zgonem.
• Pacjenci powinni być poinformowani o ryzyku i objawach uzależnienia od Nurofenu Plus oraz o potencjalnych poważnych zaburzeniach klinicznych będących jego następstwem.
• Pacjentom należy doradzić, aby porozmawiali ze swoim lekarzem lub farmaceutą, jeśli wystąpią u nich objawy uzależnienia od Nurofenu Plus (patrz poniżej). 

Nurofen Plus jest wskazany u dorosłych w krótkotrwałym leczeniu ostrego bólu o umiarkowanym nasileniu (bóle reumatyczne i mięśniowe, bóle pleców, nerwobóle, migrena, bóle głowy, bóle zębów, bolesne miesiączkowanie), który nie ustępuje po Ieczeniu samym paracetamolem, ibuprofenem lub kwasem acetylosalicylowym. Jest także wskazany w przypadku gorączki w przebiegu przeziębienia lub grypy. Kodeina jest wskazana u pacjentów w wieku 12-18 lat w leczeniu ostrego bólu o umiarkowanym nasileniu, który nie ustępuje po leczeniu innymi lekami przeciwbólowymi, takimi jak paracetamol lub ibuprofen (stosowanymi w monoterapii).

W okresie po wprowadzeniu do obrotu połączenia kodeiny i ibuprofenu zgłaszane były przypadki ciężkiej hipokaliemii i nerkowej kwasicy kanalikowej (RTA ang. - renal tubular acidosis) po długotrwałym stosowaniu dawek większych niż zalecane w przypadku uzależnienia. RTA występuje jako konsekwencja zaburzonego zakwaszania moczu i charakteryzuje się luką anionową w kwasicy metabolicznej. Potwierdzenie rozpoznania RTA jest często opóźnione, co prowadzi do nieoptymalnego leczenia. Objawy u pacjentów z rozpoznaniem RTA/hipokaliemii obejmują obniżony poziom świadomości i uogólnione osłabienie. RTA wywołane przez ibuprofen należy rozważyć u pacjentów przyjmujących Nurofen Plus z niewyjaśnioną hipokaliemią i kwasicą metaboliczną.

Przegląd dostępnych danych został przeprowadzony przez Komitet Oceny Ryzyka w ramach Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii (PRAC ang. - Pharmacovigilance Risk Assessment Committee) Europejskiej Agencji Leków (EMA) i obejmował przypadki w opublikowanej literaturze oraz zgłoszenia po wprowadzeniu produktu do obrotu. Częstotliwość występowania hipokaliemii jest nieznana na podstawie dostępnych danych dotyczących bezpieczeństwa.

Inne rodzaje poważnych zaburzeń klinicznych, w tym zgony, zgłaszano po wprowadzeniu produktu do obrotu w związku z nadużywaniem i uzależnieniem od połączeń kodeiny z ibuprofenem. Obejmowały one zgłoszenia perforacji przewodu pokarmowego, krwotoków z przewodu pokarmowego, ciężkiej anemii i niewydolności nerek. Toksyczność żołądkowo-jelitowa i nerkowa są dobrze udokumentowanymi działaniami grupy Ieków NLPZ (niesteroidowych leków przeciwzapalnych) i znanymi działaniami niepożądanymi produktów złożonych kodeiny i ibuprofenu, zwykle związanymi z pacjentami, u których występują kliniczne czynniki ryzyka dla tych działań niepożądanych. Ostatnie opisy przypadków podkreślają, że te działania niepożądane mogą również wystąpić u pacjentów przyjmujących kodeinę/ibuprofen w wyniku narażenia na ibuprofen w dawkach większych niż zalecane oraz po dłuższym stosowaniu w związku z uzależnieniem od kodeiny.

Pacjenci powinni być poinformowani o ryzyku i objawach uzależnienia od leku Nurofen Plus oraz o poważnych konsekwencjach klinicznych. Pacjentom należy doradzić, aby skontaktowali się z lekarzem lub farmaceutą w przypadku konieczności stosowania  leku Nurofen Plus w dawce większej niż zalecana lub przez okres dłuższy niż zalecany, lub w przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów uzależnienia. Nurofen Plus należy stosować w najmniejszej skutecznej dawce przez najkrótszy czas. Maksymalna dawka dobowa nie powinna przekraczać 6 tabletek na 24 godziny. Czas trwania leczenia powinien być ograniczony do 3 dni, a w przypadku braku skutecznego działania przeciwbólowego należy zalecić pacjentom konsultację z lekarzem.

Informacja o produkcie (ChPL - Charakterystyka produktu leczniczego i Ulotka dołączona do opakowania) dla Nurofen Plus zostanie zaktualizowana w celu odzwierciedlenia nowych zagrożeń związanych z nerkową kwasicą kanalikową i hipokaliemią, w tym zaktualizowanych ostrzeżeń i działań niepożądanych. Ponadto ostrzeżenia w informacji o produkcie zostaną wzmocnione w odniesieniu do ryzyka tolerancji, nadużywania oraz uzależnienia fizycznego i psychicznego po wielokrotnym podaniu opioidów takich jak kodeina. Wprowadzone zostaną towarzyszące ostrzeżenia dotyczące innych poważnych zaburzeń klinicznych, w tym śmiertelnych po długotrwałym stosowaniu kodeiny/ibuprofenu w dawkach większych niż zalecane, w związku z uzależnieniem od kodeiny oraz w celu doradzenia pacjentom w zakresie ryzyka i objawów uzależnienia od Nurofen Plus.

Zgłaszanie działań niepożądanych

Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane związane ze stosowaniem produktu Nurofen Plus zgodnie z zasadami zgłaszania działań niepożądanych za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych:

Al. Jerozolimskie 181C
02-222 Warszawa
Tel.: + 48 22 49 21 301
Faks: + 48 22 49 21 309
Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl 

Podejrzenie wystąpienia działań niepożądanych można również zgłaszać przedstawicielowi podmiotu odpowiedzialnego, korzystając z poniższych danych.

Reckitt Poland SA
ul. Wołoska 22
02-675 Warszawa
e-mail: PolandDSO@reckitt.com Te|:
801 88 88 07